صنعت پتروشیمی (Petrochemical industry) به صنایعی گفته می‌شود که در آنها هیدروکربنهای موجود در نفت خام و یا گاز طبیعی، پس از انجام فرآورش در یک سری از فرآیندهای شیمیایی به محصولات جدیدی تبدیل می‌شوند. محصولات تولیدی پتروشیمی در اکثر واحدهای صنعتی از قبیل صنایع شیمیایی، برق، الکترونیک، نساجی، پزشکی، خودروسازی، لوازم خانگی، غذایی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمودار کلی خوراک و محصولات صنایع پتروشیمی
دسته بندی محصولات صنعت پتروشیمی
1- گاز ترش
- به جریان گاز طبیعی که حاوی مقادیری از ترکیبات H2S و CO2 و یا سایر ترکیبات حاوی گوگرد می‌باشد گاز ترش اطلاق می‌گردد.
- ترکیبات فوق با ایجاد ترکیبات اسیدی موجب بروز خوردگی در خطوط فلزی انتقال گاز و تجهیزات فرآیندی می‌شود و علاوه بر آن ترکیب H2S بسیار سمی و بدبو می‌باشد.
2- گاز طبیعی
- به جریانی از گازهای هیدروکربوری فاقد ترکیب H2S که مقدار CO2 در جریان فوق نیز محدود و مشخص باشد و بیش از 80 درصد حجم آن را متان (CH4) تشکیل دهد، گاز طبیعی اطلاق می‌شود.
- ارزش حرارتی هر 28 متر مکعب گاز طبیعی معادل یک میلیون بی تی یو می‌باشد. ارزش حرارتی معیار سنجش گاز طبیعی است.
3- گاز غنی
- گاز خروجی از میادین نفتی، کلاهک‌های گازی و یا میادین مستقل گازی را اصطلاحاً “گاز غنی” می‌گویند. گاز غنی بعد از پالایش به ” گاز سبک ” تبدیل می‌شود.
- گازغنی حاوی متان و مقادیری از ترکیبات اتان، پروپان، بوتان و پنتان پلاس می‌باشد که معمولا ترکیبات فوق از جریان تفکیک شده و جهت فروش و یا مصارف خاص مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
4- گاز اتان
- گاز اتان از جریان گاز غنی تفکیک می‌شود و بعنوان خوراک در واحدهای الفین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5- نفتا و میعانات گازی
- یکی از برش‌های نفتی که در مراحل تفکیک وجدا سازی ترکیبات هیدروکربنی در پالایشگاه ها بدست می‌آید نفتا می‌باشد. برحسب مشخصات آن به دو صورت نفتای سبک و سنگین به بازار عرضه می‌شود.
- میعانات گازی حاوی ترکیبات 5 کربنه و بالاتر می‌باشد که در پالایشگاه‌های گازی از جریان گاز غنی ورودی به پالایشگاه تفکیک می‌شود. میعانات گازی به عنوان خوراک واحدهای آروماتیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6- NGL دریافتی مجتمع بندر امام
- در مراحل مختلف تولید نفت خام، انواع جریان گازغنی تولید می‌شود که جریانات فوق جمع آوری و به واحدهای تولید NGL ارسال می‌شود.
- در این واحد جریان دریافتی به دو جریان شامل گاز سبک (حاوی متان و مقدار کمی اتان ) و جریان NGL (حاوی اتان ، پروپان، بوتان و پنتان) تفکیک می‌شود.